Istraživanje beta-glukana

⁠Historijski gledajući, beta-glukani se u medicini koriste već od prahistorije, kada su ljudi spoznali da neke vrste gljiva imaju ljekovita svojstva. U indijskim medicinskim zapisima starima više od 5000 godina gljive se spominju kao lijek, a stari japanski zapisi navodili su da domaće životinje koje su se dodatno hranile gljivama nisu razvijale infekcije i maligne bolesti. Mnogo kasnije japanski naučnici zasnivali su svoja istraživanja upravo na tim zapisima, a slične spoznaje imali su afrički šamani i američki urođenici. Danas je poznato da beta-glukani imaju snažno imunomodulatorno djelovanje, što znači da imaju sposobnost interakcije s imunološkim sistemom, tako da s jedne strane pojačavaju poželjni, a s druge potiskuju nepoželjni imunološki odgovor.

U posljednje dvije decenije broj istraživanja koja potvrđuju pozitivno imunomodulatorno djelovanje beta-glukana na imunološki sistem prelazi brojku od 20 000 objavljenih naučnih radova koji redom beta-glukan stavljaju na prvo mjesto među danas poznatim imunomodulatorima.

Šta su beta-glukani?

⁠Beta-glukani su molekule ugljikohidrata prirodno prisutne u ćelijskom zidu gljiva, kvasaca, pojedinih bakterijskih vrsta i žitarica poput ovsa i ječma. Njihovu strukturu čini velik broj molekula D-glukoze koje su međusobno povezane 1-3 beta-glikozidnim vezama u lanac, tzv. kostur na kom poput grana strše lanci D-glukoze povezani 1-4 ili 1-6 beta-glikozidnom vezom.

Beta-glukani su molekule ugljikohidrata prirodno prisutne u ćelijskom zidu gljiva, kvasaca, pojedinih bakterijskih vrsta i žitarica poput ovsa i ječma.

Razlika između beta-glukana

⁠Upravo njihova dužina, struktura i tip veze kojima su grane D-glukoznih lanaca vezane za kostur čini ih različitima i određuje njihovo biološko djelovanje. Pa tako razlikujemo beta-1,3/1,6-D-glukane, najčešće izolirane iz kvasaca i gljiva, te beta-1,3/1,4-D-glukane, izolirane iz žitarica, ovsa i ječma. Što je molekula beta-glukana složenija, uključujući dužinu polisaharidnog lanca, stepen razgranatosti i dužinu grana, imunomodulator se smatra potentnijim. Pokazalo se da beta-(1,3)/(1,6)-D-glukani, odnosno oni dobijeni iz kvasaca i gljiva, imaju veći biološki uticaj na naš imunitet nego beta-(1,3)/(1,4)-D-glukani, dobijeni iz ovsa ili ječma.

Beta-glukani iz gljiva imaju snažnije djelovanje

Beta-glukan koji se najčešće koristi kao dodatak prehrani je onaj dobijen iz kvasca, uglavnom iz razloga jer je kvasac jeftina sirovina iz koje se beta-glukan lako izolira, a dobijena molekula ima dokazanu imunološku aktivnost. S druge strane, čini se da je beta-glukan dobijen iz gljiva, posebno iz gljive bukovače, značajno snažnijeg terapeutskog djelovanja. Štaviše, molekula beta-glukana izolovana iz zida gljive ima izrazito razgranat oblik s kratkim lancima D-glukoze povezanih 1,6-beta glikozidnim vezama za lanac kostur, zbog čega ima snažno stimulativno djelovanje na urođeni imunološki odgovor, odnosno na makrofage, neutrofile i limfocite te vrlo dobro antikancerogeno djelovanje.

Treba znati koji proizvodi imaju i potvrđenu efikasnost u kliničkim ispitivanjima na ljudima.

Nisu svi preparati jednako efikasni

Na osnovu brojnih istraživanja Američka agencija za hranu i lijekove (FDA) prije više od 10 godina beta-glukanima iz različitih izvora dala je oznaku GRAS (Generally Recognized as Safe), što znači da su potpuno sigurni za ljudsku upotrebu. Općenita preporuka za uzimanje beta-glukana odnosi se na njegovo preventivno djelovanje gdje je ideja spriječiti razvoj u prvom redu virusnih i bakterijskih infekcija, ali i drugih, hroničnih bolesti. Međutim, i tu je bitan oprez. Nisu svi preparati s beta-glukanima jednako efikasni. Treba znati koji proizvodi imaju i potvrđenu efikasnost u kliničkim studijama na ljudima.

Kako koristiti beta-glukan

⁠Beta-glukan mogu uzimati i djeca te se obično preporučuje početi uzimati nekoliko sedmica, pa i mjeseci prije pojave sezonskih infektivnih bolesti. Međutim, treba imati na umu da se zdrav imunološki sistem zasniva na pravilnim prehrambenim navikama i umjerenoj fizičkoj aktivnosti. Zbog toga ni jedan dodatak prehrani, a time ni beta-glukan, ne može biti zamjena pravilnoj prehrani i zdravom načinu života, već može biti dodatna potpora imunitetu upravo u vrijeme kada se naš organizam svom snagom bori protiv virusnih i bakterijskih infekcija.

Nisu svi beta-glukani isti. Koje su najbitnije razlike?

Upoznajte naše proizvode

Upoznajte naše proizvode

Prijavite se za Medisove e-novosti

Prijavite se za
Medisove e-novosti